Integracja sensoryczna

Mózg stale odbiera i przetwarza informacje ze świata zewnętrznego. Ogromne ilości bodźców i danych torpedują ośrodek układu nerwowego, gdzie są rozpoznawane, porządkowane i łączone w komplementarną całość. Problem zaczyna się wówczas, gdy wybrane partie układu nerwowego lub narządy zmysłów zaczynają działać nieprawidłowo.

Zaburzenia w zakresie integracji sensorycznej mają poważne skutki psychospołeczne. Dysfunkcje w zakresie konwersji danych mogą powodować: trudności w nauce, problemy z koncentracją, zapamiętywaniem, orientacją przestrzenną, skupieniem uwagi, a nawet zaburzenia snu.
Ludzie z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego reagują na bodźce w nieoczywisty sposób, mogą być nadmierni pobudzeni przez hałas lub dotyk lub – wręcz przeciwnie – dążyć do intensywnych doznań zmysłowych, np. kontaktu fizycznego czy krzyku. U osób dysfunkcyjnych pojawiają się także tendencje introwertyczne, a nawet stany przeddepresyjne, np. lękliwość czy izolowanie się od otoczenia.

Objawy zaburzeń integracji sensorycznej u starszych dzieci:

  • opóźniony rozwój mowy (mowa niewyraźna, skąpy zasób słownictwa),
  • zaburzona koordynacja ruchowa (także trudności manualne),
  • trudności behawioralne (wybuchy emocjonalne albo nadmierna lękliwość, skrytość),
  • obniżona lub zwiększona wrażliwość na bodźce,
  • problemy ze skupieniem uwagi,
  • niewłaściwy poziom aktywności ruchowej (nadpobudliwość ruchowa lub zbytnia opieszałość).

Dysfunkcje integracji sensorycznej – grupy ryzyka

Nieprawidłowości w zakresie przetwarzania bodźców sensorycznych mogą zostać zdiagnozowane zarówno u dzieci zdrowych, mieszczących się w normie intelektualnej, jak i małych pacjentów z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną, mózgowym porażeniem dziecięcym i innymi schorzeniami. Lekarze wyróżniają kilka podtypów dysfunkcji integracji sensorycznej w zależności od stopnia nasilenia objawów. Zaburzenia mogą mieć podłoże genetyczne, ale zdarzają się przypadki dysfunkcji nabytych wskutek nieprawidłowego przebiegu ciąży.
Objawy dysfunkcji integracji sensorycznej można zaobserwować już na bardzo wczesnym etapie życia dziecka. Do najczęstszych należą: trudności z samodzielnym piciem i przełykaniem pokarmów, nadmierna płaczliwość, problemy z koordynacją ruchów, trudności z utrzymaniem pozycji pionowej, trudności w koncentracji, odmawianie przeprowadzania czynności pielęgnacyjnych itp.

Jak leczyć dysfunkcje integracji sensorycznej?

Terapia integracji sensorycznej opiera się na zabawie, która ma wyzwalać konkretne reakcje sensoryczne. Specjaliści proponują aktywności, które stymulują pracę ośrodkowego układu nerwowego i wpływają na zmianę zachowania w sferze motorycznej i emocjonalnej. Oczywiście, wszystkie ćwiczenia są dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka.
Regularna praca terapeutyczna owocuje poprawą funkcji językowych i poznawczych – dziecko osiąga lepsze wyniki w nauce i efektywniej przetwarza informacje. Wczesna terapia pozwala osiągnąć niebywałe efekty i niemal całkowicie zniwelować skutki zaburzeń.